Welke reis was erger: Libanon of over de Balkan

Regelmatig krijg ik de vraag welke reis meer indruk heeft gemaakt, die naar Libanon of de reis over de Balkan die ik met Oscar maakte als voorbereiding op het derde deel over Jamil & Jamila, de reis. Het antwoord op een dergelijke vraag kon ik niet meteen geven. De beide reizen hebben overeenkomsten: de ontmoeting met vluchtelingen(kinderen) in de kampen, scholen en in de steden.

Er zijn meer verschillen. In Libanon was het zomers: 30 graden en zonnig. Uiteraard heeft ook bij een dergelijke reis de temperatuur invloed op hoe je je voelt. Bij de reis naar de Balkan was de temperatuur tegen het vriespunt, er dreigde regen en sneeuw en er woei een ijskoude wind.
Bij beide reizen ben ik in kampen geweest. De dikte van de tentdoeken ontliepen elkaar niet veel, de temperatuur wel. Echter: ook in Libanon is het in de winter erg koud en ook daar gaat het sneeuwen. Wat dat gaat betekenen voor de blote voetjes die we hebben gezien, weet ik niet …

Door de omstandigheden was de reis over de Balkan zwaarder dan die naar Libanon. De sfeer onder de vluchtelingen was meer gespannen. Ze hadden geen idee waar ze de volgende dag zouden zijn, of ze een droge slaapplaats konden vinden, of ze te eten zouden hebben.

In Libanon is oorlogsgebied, dat merk je aan alles. Overal militairen, politie, prikkeldraad en controles. We zijn op 5 km van de Syrische grens geweest. Wij stonden aan de ‘goede’ kant van de bergketen, aan de andere kant vallen de bommen. Bommen die je kan horen in Libanon. Een groot, heftig verschil.

Bij de reis naar Libanon kwamen Elsbeth en ik iets brengen, wat de volwassenen EN kinderen blij maakte.

Ik kreeg deze baby in mijn handen gedrukt. De moeder staat er bij met een telefoon om foto’s te maken van mij en haar kindje, amper drie weken oud. Het kon het hoofdje nog niet zelfstandig omhoog houden. Ik maak me zorgen over hoe het allemaal verder gaat, ook nu er zo veel veranderingen zijn op het wereldtoneel. IK heb me wel voorgenomen om te blijven doen wat ik doe. De druppeltjes die ik kan, bij te blijven dragen. Daar en hier. Samen met Oscar heb ik de stichting RefKid opgericht, waarmee we nog veel mooie plannen hebben.

Ik kan geen keuze maken uit beide reizen. Bij het radio-interview vanuit Libanon vertelde ik dat ik van de reis over de Balkan nog maanden nachtmerries heb gehad, maar dat dat nog niets voorstelt in vergelijking tot wat de vluchtelingen meemaken. Voor hen is het dagelijkse realiteit.